Sự nghiệp của Gisho

Gisho được truyền giới ni cô khi cô chỉ mới 10 tuổi. Cô được huấn luyện cũng như các sư nam. Khi cô được 16 tuổi, cô đi khắp nơi tim học với mọi thiền sư.

Cô học với Unzan ba năm, sáu năm với Gukei, nhưng không nắm được trí tuệ sáng suốt. Cuối cùng cô đến với thiền sư Inzan.

Inzan chẳng đối xử với cô khác với các thiền sinh nam tí nào. Thiền sư la mắng cô như sấm động. Ông trói buộc ni cô đủ cách để đánh thức bản chất bên trong của ni cô.

Gisho học với thiền sư Inzan mười ba năm, rồi ni cô tìm được cái cô đang tìm.

Để ca ngợi ni cô, Inzan làm một bài thơ:

Ni cô này học mười ba năm với tôi
Chiều tối cô quán chiếu công án thâm sâu
Sáng ra lại vùi đầu vào công án khác
Ni cô Hoa Tetsuma đã hơn tất cả, trừ Gisho.
Và kể từ Mujaku chẳng ai thật như Gisho!
Nhưng vẫn còn nhiều cửa cô phải đi qua
Cô còn phải chịu nhiều đấm từ bàn tay sắt của tôi

Sau khi Gisho đã giác ngộ, ni cô đến tỉnh Banshu, lập thiền viện và dạy hai trăm ni cô khác cho đến khi cô qua đời vào tháng 8 năm nọ.

Bình:

• Inzan đối xử với ni cô Gisho như thiền sinh nam, la lối, hò hét, thúc bách. Đó là tâm bình đẳng của một vị thầy.

• Gisho đi tu năm 10 tuổi. Học với nhiều thầy, kể cả ba thầy lớn từ năm 16 tuổi, chịu đủ mọi la mắng xỉ vả của ba thầy trong 22 năm, để được giác ngộ vào năm 38 tuổi. Tức là cô kiên trì 28 năm để được giác ngộ.

Muốn tìm chân lý thì phải kiên trì.

• Các thiền sư thường ít giải thích cho học trò, người học trò phải tự tìm chân lý. Nhưng thầy có thể thúc bách, đánh động hay gợi ý cho học trò bằng la hét, dộng chổi, thúc bách… âm thầm chỉ hướng tư duy cho học trò.

• Giác ngộ cũng có nhiều cấp. Giác ngộ tầng thấp thì vẫn còn nhiều gian khổ để tiếp tục tìm tòi trí tuệ thâm sâu hơn.

(Trần Đình Hoành dịch và bình)